Το QUIZ

Σύντομη Απάντηση

Επεξήγηση

Οι αιτίες των θανάτων μπορούν να ερευνηθούν είτε με μελέτες αυτοψίας είτε με μελέτες των ληξιαρχικών πράξεων θανάτου (Manabe et al., 2019). Οι μελέτες αυτοψίας μελετούν την άμεση αιτία θανάτου, δηλαδή την αιτία που προκάλεσε τον τερματισμό της ζωής όταν ακριβώς αυτός συνέβη (Brunnström & Englund, 2009). Οι μελέτες με ληξιαρχικές πράξεις θανάτου επικεντρώνονται στην υποκείμενη κατάσταση-νόσο που οδήγησε στον θάνατο (Brunnström & Englund, 2009). Με άλλα λόγια, η υποκείμενη νόσος, πχ. Νόσος Alzheimer, μπορεί να οδηγήσει στην άμεση αιτία θανάτου, πχ. πτώση από σκάλες. Εφόσον, η ερώτηση αφορά την κατάληξη των ασθενών με άνοια τελικού σταδίου, η απάντηση βρίσκεται στις μελέτες αυτοψίας.

Σύμφωνα με τις μελέτες αυτοψίας, η κύρια αιτία θανάτου σε ασθενείς με άνοια τελικού σταδίου είναι η πνευμονία (Magaki et al., 2014; Manabe et al., 2019). Ο όρος «πνευμονία» λειτουργεί ως όρος-ομπρέλα, που περιλαμβάνει διάφορα σύνδρομα με κοινό παρονομαστή τη λοίμωξη του πνευμονικού παρεγχύματος (Vardhmaan et al., 2023). Ιστοπαθολογικά, διακρίνεται κυρίως σε λοβαρική πνευμονία και βρογχοπνευμονία (Wanner & Walsh, 2024). Η λοβαρική πνευμονία αφορά διάχυτη λοίμωξη ενός ή περισσότερων λοβών του πνεύμονα, ενώ η βρογχοπνευμονία εντοπίζεται κυρίως σε περιοχές γύρω από τα βρογχιόλια – μικρούς αεραγωγούς που μεταφέρουν τον αέρα στους κυψελιδικούς χώρους (Wanner & Walsh, 2024). Στους ασθενείς με άνοια τελικού σταδίου, η βρογχοπνευμονία αποτελεί τη συχνότερη μορφή (Brunnström & Englund, 2009). Εξίσου συχνός είναι και ο όρος «πνευμονία εισρόφησης» (Brunnström & Englund, 2009), η οποία προκαλείται από την εισρόφηση τροφής, υγρών ή σιέλου στους πνεύμονες και μπορεί να εξελιχθεί σε βρογχοπνευμονία (Silverstone, 2025). Ακόμη, η δυσφαγία που είναι η δυσκολία κατάποσης είναι συχνό σύμπτωμα στην τελική φάση της άνοιας και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην πρόκληση πνευμονίας εισρόφησης (Bosch et al., 2012).

Εικόνα 1. Ανατομία αναπνευστικού συστήματος. (Από CANCERCARE: ATHANASIOS KARAGIANNIS).

Εικόνα 2. Λοβαρική πνευμονία και Βρογχοπνευμονία. (Από: Happiest Health).

Από τον πίνακα 1 παρακάτω, φαίνεται ότι η Βρογχοπνευμονία είναι η πιο συχνή αιτία θανάτου στους ασθενείς με άνοια, ενώ αμέσως μετά είναι η Ισχαιμική καρδιοπάθεια (Στεφανιαία νόσος). Η σήψη μπορεί να περιλαμβάνεται είτε στην κατηγορία «Καθορισμένη λοίμωξη» (0,4%) είτε στην «αδιευκρίνιστη» (3,4%), που σημαίνει ότι δεν είναι τόσο συχνά η άμεση αιτία θανάτου. Το ίδιο ισχύει και για τις Αγγειακές εγκεφαλικές νόσους (όπου ανήκουν τα εγκεφαλικά) (4,2%). Τα τροχαία σχετίζονται με την κατηγορία «αδιευκρίνιστη» και καταλαμβάνει όπως ήταν αναμενόμενο ένα από τα μικρότερα ποσοστά.

Πίνακας 1. Ποσοστά αιτιών θανάτου σε ασθενείς με άνοια (n = 512) και στον γενικό πληθυσμό (Brunnström & Englund, 2009).

Αιτία θανάτου	Ασθενείς με άνοια (%)	Γενικός πληθυσμός (%)
Νεόπλασμα	3,8	21,3
Νόσος του κυκλοφορικού συστήματος	37,4	47,9
Ισχαιμική καρδιοπάθεια	23,1	22
Αγγειακή εγκεφαλική νόσος	4,2	11,5
Πνευμονική εμβολή	5,7	0,7
Άλλη νόσος κυκλοφορικού συστήματος	4,4	13,7
Νόσος του αναπνευστικού συστήματος	45,8	7,4
Βρογχοπνευμονία	38,4	2,8
Πνευμονία εισρόφησης και ασφυξία	6,7	0,2
Άλλη νόσος αναπνευστικού	0,8	4,5
Νόσος του πεπτικού συστήματος	4,2	3,2
Νόσος του ουροποιογεννητικού συστήματος	2,3	1,7
Άλλη αιτία	6,5	18,5
Καχεξία	2,1
Πτώσεις	0,6
Καθορισμένη λοίμωξη (συμπεριλαμβανομένης της φυματίωσης)	0,4
Αδιευκρίνιστη	3,4

Επομένως, από τις τέσσερις επιλογές του quiz, η πνευμονία (γ) είναι η σωστή απάντηση. Η σήψη (α) και το εγκεφαλικό (δ) δεν είναι τόσο συχνά η άμεση αιτία θανάτου σε ασθενείς με τελικού σταδίου άνοια. Τέλος, το τροχαίο (β), αν και πιθανό σε αρχικά στάδια άνοιας, δεν αφορά ασθενείς σε τελικό στάδιο, αφού κατά κανόνα είναι κατάκοιτοι.

Εάν έχετε απορίες, μην διστάσετε να τις γράψετε κάτω στα σχόλια για να τις απαντήσω! Πατήστε εδώ για να γυρίσετε πίσω στο blog για περισσότερα παρόμοια άρθρα.

Bosch, X., Formiga, F., Cuerpo, S., Torres, B., Rosón, B., & López-Soto, A. (2012). Aspiration pneumonia in old patients with dementia. Prognostic factors of mortality. European Journal of Internal Medicine, 23(8), 720–726. https://doi.org/10.1016/j.ejim.2012.08.006

Brunnström, H. R., & Englund, E. M. (2009). Cause of death in patients with dementia disorders. European Journal of Neurology, 16(4), 488–492. https://doi.org/10.1111/j.1468-1331.2008.02503.x

Magaki, S., Yong, W. H., Khanlou, N., Tung, S., & Vinters, H. V. (2014). Comorbidity in dementia: Update of an ongoing autopsy study. Journal of the American Geriatrics Society, 62(9), 1722–1728. https://doi.org/10.1111/jgs.12977

Manabe, T., Fujikura, Y., Mizukami, K., Akatsu, H., & Kudo, K. (2019). Pneumonia-associated death in patients with dementia: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE, 14(3). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0213825

Silverstone, L. (2025). Aspiration Pneumonia. Radiopaedia.Org.

Wanner, S., & Walsh, J. (2024). Pneumonia. Theautopsybook.Com. https://theautopsybook.com/pneumonia/

Vardhmaan, J., Rishik, V., Gizem, Y., & Abhishek, B. (2023). Pneumonia Pathology. StatPearls. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK526116/